60 คำคมภาษาจีน คำคมจีน คำคมจีนความรัก คำคมจีนโบราณ
คำคมภาษาจีนที่เราได้ยินบ่อยมาจากคำสุภาษิตจีนที่เรียกว่า
谚语
(yànyŭ)
สุภาษิต
ซึ่งมักเป็นคำพูดสั้นๆ เกี่ยวกับคำแนะนำและความจริงของชีวิต สุภาษิตหลายเล่มมีต้นกำเนิดมาจากจีนโบราณ ทั้งนักปรัชญา นักเขียน และกวี แม้ว่าสุภาษิตจีนเหล่านี้ส่วนใหญ่มีรากฐานมาจากสมัยโบราณ แต่ก็มีความหมายที่ทรงพลังใช้ได้ทุกยุคสมัย หลายๆ ครั้ง สุภาษิตจีนมักให้ข้อคิดดีๆ และให้กำลังใจในชีวิตประจำวันได้เป็นอย่างดีแบบที่คุณอาจจะนึกไม่ถึงเลยทีเดียว
หากคุณเรียนภาษาจีนพื้นฐานมาบ้างแล้ว การเรียนคำคมภาษาจีน หรือสุภาษิตจีนจะช่วยให้คุณเข้าใจความเป็นมาในยุคจีนโบราณได้ดียิ่งขึ้น และยังสามารถทำมาใช้ในชีวิตประจำวันได้อีกด้วย
คำคมเกี่ยวกับการใช้ชีวิต ภาษาจีน
1.
良药苦口。
Liángyào kǔ kǒu
(เหลียงเย่า ขู โข่ว)
แปลว่า ยาที่ดีกินแล้วมักมีรสขม
ความหมาย : การวิจารณ์อย่างตรงไปตรงมาเป็นเรื่องที่ฟังแล้วอาจจะขัดหู ไม่อยากฟัง แต่มักจะมีประโยชน์หากนำไปปฏิบัติ เหมือนสุภาษิตไทยว่า “หวานเป็นลม ขมเป็นยา”
2.
当局者迷，旁观者清。
Dāngjúzhě mí, pángguānzhě qīng
(ตังจวี๋เจ่อ หมี, ผังกวานเจ่อ ชิง)
แปลว่า ผู้เล่นมักดูเกมไม่ออก แต่ผู้ชมมักอ่านเกมได้ทะลุปรุโปร่ง
ความหมาย : จาก “ชีวประวัติของ หยวน ซิงฉง” ในหนังสือพงศาวดารแห่งราชวงศ์ถัง (旧唐书·元行冲传) ชี้ให้เห็นว่าบุคคลที่เกี่ยวข้องกับเรื่องราวต่างๆ มักจะมองไม่เห็นภาพใหญ่ของเรื่องราวนั้น เพราะพวกเขามักจะจดจ่ออยู่กับรายละเอียดมากเกินไป แต่คนภายนอกซึ่งเปรียบได้กับผู้ชมจะสงบนิ่งกว่าและไม่มีใจอคติ ย่อมเข้าใจสิ่งที่เกิดขึ้นได้ดีกว่า
3.
十年树木，百年树人。
Shínián shù mù, bǎinián shù rén
(สือเหนียน ซู่ มู่, ไป่เหนียน ซู่ เหริน)
แปลว่า ปลูกต้นไม้ใช้เวลาสิบปี แต่พัฒนาคนใช้เวลาเป็นร้อยปี
ความหมาย : มาจากตำราของก่วนจง (管子·权修 第三) ยอดนักปกครองและนักปฎิรูปรัฐฉีช่วงฤดูใบไม้ผลิและฤดูใบไม้ร่วง สำนวนนี้หมายความว่า แม้การปลูกต้นไม้จะใช้เวลานานถึง 10 ปีจึงจะได้ไม้ที่พร้อมใช้งาน แต่การศึกษาของคนคนหนึ่งเป็นกระบวนการตลอดชีวิตและต้องใช้เวลานานกว่านั้นมาก
4.
事实胜于雄辩。
Shìshí shèng yú xióngbiàn
(ซื่อสือ เซิ่ง ยวี๋ ฉงเปี้ยน)
แปลว่า ข้อเท็จจริงเอาชนะคารมคมคาย
ความหมาย : มาจากหนังสือเรื่อง “ลมร้อน”(Hot Wind) ของนักเขียนเรียงความเลื่องชื่อชาวจีนชื่อลู่ซุน (鲁迅, 热风题记) สำนวนนี้มีความหมายเช่นเดียวกับประโยคที่ว่า “การกระทำมีความหมายมากกว่าคำพูด”
5.
路遥知马力，日久见人心。
Lùyáo zhī mǎlì, rìjiǔ jiàn rénxīn
(ลู่เหยา จือ หม่าลี่, ยรื่อจิ่ว เจี้ยน เหรินซิน)
แปลว่า หากระยะทางทดสอบความแข็งแกร่งของม้า เวลาก็เผยให้เห็นถึงธาตุแท้ของคน
ความหมาย : จากผลงานเรื่อง “Fight Gratitude” (ต่อสู้ด้วยความกตัญญู, 争报恩) ของนักเขียนนิรนามแห่งราชวงศ์หยวน (ปี 1279-1368) ในยุคที่กลุ่มทหารม้ามองโกลมีอิทธิพลเหนือแผ่นดินจีน สำนวนนี้บอกเราว่าจำเป็นต้องใช้เวลายาวนานในการทดสอบเพื่อให้เข้าใจธาตุแท้และความสามารถของคนบางคน
6.
一言既出，驷马难追。
Yìyán jì chū, sìmǎ nán zhuī
(อี้เหยียน จี้ ชู, ซื่อหม่า หนาน จุย)
แปลว่า หนึ่งคำหลุดออกจากปาก แม้ใช้ม้าถึงสี่ตัวก็ยากจะตามกลับคืน
ความหมาย : สำนวนนี้มาจาก “บทวิเคราะห์ของหยานหยวน” (The Analects of Yan Yuan, 论语·颜渊) หมายถึง คำพูดเมื่อพูดออกไปแล้วไม่สามารถจะเอากลับคืนมาได้ หรือสัญญาอะไรกับใครไว้ต้องรักษาสัญญา
7.
无规矩不成方圆。
Wú guīju bù chéng fāngyuán
(หวู กุยจู ปู้ เฉิง ฟางหยวน)
แปลว่า หากปราศจากมาตรฐานแล้ว ขอบเขตก็หามีไม่
ความหมาย : สำนวนนี้มาจากผลงานของเม่งจื๊อและศิษย์ (孟子·离娄上) มีความหมายว่า หากปราศจากบรรทัดฐานหรือมาตรฐานก็ไม่มีสิ่งใดจะสามารถทำให้สำเร็จได้ หรือหากไร้ซึ่งกฎเกณฑ์ เราก็คงเป็นอะไรไม่ได้นอกจากความป่าเถื่อน
8.
惩前毖后。
Chéngqiánbìhòu
(เฉิง เฉียน ปี้ โฮ่ว)
แปลว่า การลงโทษคนที่มาก่อนจะช่วยหยุดการกระทำบางอย่างของคนที่มาทีหลังได้
ความหมาย : จาก “บทกวีแห่งความเสียสละของโจว” (Sacrificial Odes of Zhou, 周颂) ในหนังสือ “หนังสือแห่งเสียงเพลง (Book of songs)” (诗经) ของลัทธิขงจื๊อ สำนวนนี้มีความหมายว่า การวิพากษ์วิจารณ์ความผิดพลาดที่เกิดขึ้นมาก่อนจะช่วยป้องกันไม่ให้มันเกิดขึ้นซ้ำอีก หรือ การเรียนรู้ความผิดพลาดในอดีต เพื่อที่จะหลีกเลี่ยงความผิดพลาดในอนาคต
9.
有理走遍天下，无理寸步难行。
(Yǒulǐ zǒubiàn tiānxià, wúlǐ cùnbù nánxíng)
โหยวหลี โจ่วเปี้ยน เทียนเซี่ย, หวูหลี่ ชุ่นปู้ หนานสิง
แปลว่า — มีสัจธรรมสามารถเดินไปทั่วหล้า หากไร้สัจธรรม แม้ก้าวเล็กๆก็ทำไม่ได้
ความหมาย : จากผลงานปรัชญา “บทสนทนาม้าขาว” (White Horse Thesis, 白马论) โดยกงซุนหลง (公孙龙) สำนวนนี้เน้นความจริงที่ว่า ความถูกต้องจะถูกมองเห็นผ่านอุปสรรคต่างๆ ในขณะที่หากปราศจากความถูกต้อง ความก้าวหน้าของเราก็จะถูกขัดขวางตั้งแต่เริ่มต้น
10.
三思而后行。
Sānsī ér hòu xíng
ซานซือ เอ๋อร์ โฮ่ว สิง
แปลว่า คิดสามครั้งก่อนลงมือทำ
ความหมาย : สำนวนนี้มาจาก “งานกวีนิพนธ์” (论语), มีความหมายเหมือนสำนวนภาษาอังกฤษว่า “Look before you leap.” หรือ ดูก่อนกระโดดออกไป คือคิดอะไรให้รอบคอบก่อนจะลงมือทำ
11.
人过留名，雁过留声。
Rén guò liúmíng, yàn guò liúsheng
(เหริน กั้ว หลิวหมิง, เหยียน กั้ว หลิวเซิง)
แปลว่า — นกนางแอ่นทิ้งเสียงเรียกไว้ฉันใด บุคคลก็ทิ้งชื่อเสียงไว้ฉันนั้น
ความหมาย : สำนวนนี้มาจากหนังสือ “ตำนานของวีรบุรษ” (Legend of Heroes, 儿女英雄传) บทที่ 32 หมายถึง บุคคลนั้นจะถูกจดจำจากชื่อเสียงของพวกเขา แม้พวกเขาจะจากไปแล้วก็ตาม
12.
民以食为天。
Mín yǐ shí wéi tiān
(หมิน หยี่ สือ เหวย เทียน)
แปลว่า อาหารเป็นสิ่งสำคัญที่สุดสำหรับประชาชน
ความหมาย : จากหนังสือ “บันทึกนักประวัติศาสตร์ผู้ยิ่งใหญ่” (Records of the Grand Historian, 史记) มีความหมายว่า “ความหิวโหยก่อให้เกิดความไม่พอใจ” มาจากประโยคดังต่อไปนี้ 王者以民人为天，而民人以食为天。แปลว่า “พระราชาดูแลประชาชนเทียมฟ้า, ประชาชนให้ค่าอาหารดั่งสรวงสวรรค์“ หมายถึง ราษฎรเป็นสิ่งสำคัญอันดับแรกของผู้ปกครอง แต่สิ่งสำคัญอันดับแรกของราษฎรคืออาหาร
13.
几家欢喜几家愁。
Jǐjiā huānxǐ jǐjiā chou
(จี่เจีย ฮวานสี่ จี่เจีย โชว)
แปลว่า ในขณะที่บางคนมีความสุข แต่บางคนกลับวิตกกังวล
ความหมาย : ความหายนะของคนคนหนึ่งอาจจะเรื่องยินดีของอีกคนหนึ่งก็ได้
14.
善有善报。
Shàn yǒu shànbào
(ซ่าน โหย่ว ซ่านเป้า)
แปลว่า ตอบแทนความดีด้วยความดี
ความหมาย : มาจากงานในยุคของราชวงศ์ใต้เรื่อง “ไวน์ขวดใหม่กับเนื้อ” (New Wine and Meat, 新酒肉文) หมายถึง ความดีก็มีรางวัล ความชั่วก็มีการตอบแทน การตอบแทนเป็นเรื่องของเวลา
15.
万事俱备，只欠东风。
Wànshì jù bèi, zhǐ qiàn dōngfēng
(ว่านซื่อ จวี้ เป้ย, จื่อ เฉียน ตงเฟิง)
แปลว่า ทุกอย่างพร้อม ยกเว้นลมตะวันออก
ความหมาย : จากเรื่อง “สามก๊ก” (Romance of the Three Kingdoms, 三国演义) คุณอาจจะได้ยินสุภาษิตนี้จากครูสอนภาษาจีนของคุณมาก่อน สำนวนนี้หมายถึงตระเตรียมทุกอย่างไว้พรั่งพร้อม แต่ขาดสิ่งที่สำคัญที่สุดเพียงอย่างเดียว
16.
顾左右而言他。
Gù zuǒyòu ér yán tā
(กู้ จั่วโย่ว เอ๋อร์ เหยียน ทา)
แปลว่า จงใจคลุมเครือและเบี่ยงเบน
ความหมาย : จากงานของพระเจ้าฮุยแห่งรัฐเหลียง ในหนังสือของเม่งจื๊อ (Book of Mencius, 孟子·梁惠王下) หมายถึง มีความคลุมเครือและเข้าใจยากอย่างน่าสงสัยและมีพิรุธ
17.
人逢喜事精神爽。
Rén féng xǐshì jīngshén shuǎng
(เหริน เฝิง สี่ซื่อ จิงเสิน ส่วง)
แปลว่า จังหวะและโอกาสอันเป็นสุขทำให้จิตใจเบิกบาน
ความหมาย : มาจากผลงาน “การเดินทางสู่ทิศตะวันตก ” (Journey to the West, 西游记) หมายถึง ใครๆก็ชอบเรื่องหรือโอกาสที่นำมาซึ่งความสุข
18.
麻雀虽小，五脏俱全。
Máquè suī xiǎo, wǔzàng jù quán
(หม่าเชว่ ซุย เสี่ยว, หวู่จ้าง จวี้ เฉวียน)
แปลว่า ถึงนกกระจอกตัวจะเล็กแต่ก็มีอวัยวะที่สำคัญครบทุกอย่าง
ความหมาย : จากผลงานของเฉียน จงซู เรื่อง “ป้อมปราการที่ถูกปิดล้อม” (Fortress Besieged, 围城) แม้ว่าเรื่องบางเรื่องจะดูเล็กน้อย แต่เนื้อหาของมันก็ครอบคลุมกว้างขวาง
19.
哑巴吃饺子，心里有数。
Yǎba chī jiǎozi, xīnlǐ yǒushù
(หย่าปา ชือ เจี่ยวจึ, ซินหลี่ โหย่วซู่)
แปลว่า — เมื่อคนใบ้กินเกี๊ยว เขารู้ว่าเขากินไปมากเท่าไหร่
ความหมาย : สำนวนนี้ชี้ให้เห็นว่าแม้คนคนหนึ่งแม้จะไม่ได้พูดอะไร ก็รู้สถานการณ์เป็นอย่างดี เฉกเช่นเดียวกับวัฒนธรรมของจีน เวลามีความคิดอะไร ชาวจีนมักจะเก็บความคิดนั้นไว้กับตัวเอง
20.
桂林山水甲天下。
Guìlín shānshuǐ jiǎtiānxià
(กุ้ยหลิน ซานสุ่ย เจียเทียนเซี่ย)
แปลว่า ทัศนียภาพของกุ้ยหลินนั้นดีที่สุดในโลก
ความหมาย : สำนวนนี้ถูกเขียนขึ้นโดยผู้ว่าการราชวงศ์ซ่งแห่งกุ้ยหลิน, นายหวัง เจิ้งกง (王正功,1133–1203) โดยเป็นส่วนหนึ่งของบทกวีในปี 1201 และมักถูกนำมาอ้างถึงอยู่บ่อยๆ ว่ากุ้ยหลินเปรียบดั่งภาพวาดที่งดงามแห่งแผ่นดินจีน
21.
一举两得。
Yī jǔ liǎng dé
(อี จวี๋ เหลี่ยง เตอ)
แปลว่า การกระทำเพียงอย่างเดียวได้ประโยชน์ถึงสองอย่าง
ความหมาย : สำนวนถูกใช้กันอย่างแพร่หลายทั้งใน “ประวัติศาสตร์ตอนปลายราชวงศ์ฮั่น” (ศตวรรษที่ 200), หนังสือของจิน (420), เรื่องราวที่เตือนโลก (เฟิง เหมิงหลง, 1624) และจดหมายเหตุของลู่ซุน สำนวนนี้มีความหมายเดียวกับ “ยิงปืนนัดเดียวได้นกสองตัว” ในเวอร์ชันภาษาจีน หรือในภาษาอังกฤษคือ “to kill two birds with one stone” (一石二鸟, Yīshíèrniǎo) ซึ่งมีความเป็นไปได้ว่ามาจากกวีชื่อดังนามว่าโอวิด
22.
逆来顺受。
Nì lái shùn shòu
(นี่ ไหล ซุ่น โซ่ว)
แปลว่า เมื่อความทุกข์มาก็จงรับไว้
ความหมาย : จงเผชิญหน้ากับความทุกข์ร้อนที่เข้ามา อย่างไม่สะทกสะท้าน เดี๋ยวมันก็จะผ่านไป
23.
如坐针毡。
Rú zuò zhēnzhān
(ยรู๋ จั้ว เจินจาน)
แปลว่า เปรียบดั่งนั่งอยู่บนพรมที่ถักทอด้วยเข็มแแหลมคม
ความหมาย : จิตใจพะว้าพะวงไม่เป็นสุข หรือนั่งไม่ติดที่
24.
化干戈为玉帛。
Huà gāngē wéiyùbó
(ฮว่า กานเกอ เหวยยวี๋ป๋อ)
แปลว่า เปลี่ยนอาวุธเป็นผ้าไหมและเครื่องหยก
ความหมาย : จากบทแรกของต้นฉบับหนังสือ “หวยหนานจือ” (淮南子·原道训) หมายถึง หยุดต่อสู้และทำงานเพื่อสันติภาพ
25.
兵不厌诈。
Bīng bù yàn zhà
(ปิง ปู้ เหยียน จ้า)
แปลว่า ทหารจะไม่ชิงชังกลอุบาย
ความหมาย : จากผลงานของปรมาจารย์แห่งการเมืองจีนยุคโบราณ “หันเฟยจือ” (Han Feizi, 韩非子) มีความหมายว่า ไม่มีอะไรเป็นเรื่องหลอกลวงในศึกสงคราม หรือ ไม่มีการหลอกลวงอะไรที่มากเกินไปในการทำสงครามหรือทุกอย่างล้วนยุติธรรมในการทำศึก
26.
此地无银三百两。
Cǐ dì wú yín sānbǎi liǎng
(ชื่อ ตี้ หวู หยิน ซานไป๋ เหลียง)
แปลว่า พื้นดินนี้ไม่มีเงิน 300 ตำลึง
ความหมาย : สำนวนนี้มาจากนิทานพื้นบ้านเป็นเรื่องราวของกระทาชายผู้หนึ่งที่ฝังเงินไว้จำนวนมาก และมีผู้คนสงสัยว่าเขาทำอย่างนั้น เขาจึงปักป้ายบอกไว้ว่า “ไม่มีเงิน 300 ตำลึงอยู่ในผืนดินแห่งนี้” จากนั้นเพื่อนบ้านของเขานามว่าราชาลำดับสองมาขโมยเงินไปและปักป้ายตอบกลับว่า “ราชาลำดับสองไม่ได้ขโมยไป”
ความหมายของสำนวนนี้คือ การเปิดเผยสิ่งที่ตั้งใจจะปกปิด กล่าวคือ อย่าพยายามพิสูจน์สิ่งที่ผู้อื่นสงสัย มิฉะนั้นจะทำให้ความผิดของเราชัดเจนยิ่งขึ้น
27.
木已成舟，生米煮成熟饭。
Mù yǐ chéng zhōu, Shēngmǐ zhǔ chéng shúfàn
(มู่ หยี่ เฉิง โจว, เซิงหมี จู่ เฉิง สูฟ่าน)
แปลว่า ไม้กลายเป็นเรือแล้ว ข้าวก็สุกแล้ว
ความหมาย : สิ่งที่ลงมือทำแล้วไม่สามารถยกเลิกได้
28.
大智若愚。
Dàzhì ruò yú
(ต้าจื้อ ยรั่ว ยวี๋)
แปลว่า ปัญญาที่มีมากก็อาจดูโง่เขลา
ความหมาย คำสอนของเล่าจื๊อ (老子) กล่าวว่า สติปัญญาที่ดูชาญฉลาดก็อาจจะเป็นเรื่องโง่เขลาได้ บางครั้งใช้อธิบายสถานการณ์ที่คนที่รู้มากที่สุดคือคนที่พูดน้อยที่สุด หรือคนฉลาดมักไม่แสดงตนออกมา
29.
身体力行。
Shēn tǐlì xíng
(เซินถี่ ลี่ สิง)
แปลว่า ร่างกายทำหน้าที่ตามกำลังกาย
ความหมาย : จากหนังสือ “หวยหนานจือ” (淮南子·原道训) สำนวนนี้หมายถึง จงทำตามสิ่งที่ได้รับการอบรมสั่งสอนมา
30.
捷足先登。
Jiézú xiān dēng
แปลว่า เท้าข้างไหนไวให้ปีนด้วยเท้านั้นก่อน
ความหมาย : จากบันทึกประวัติศาสตร์ (史记) สำนวนนี้เป็นเวอร์ชั่นเก่าของ 先到先得 ซึ่งหมายถึง “มาก่อน ได้ก่อน” หรือ “นกที่ตื่นเช้าจะหนอนก่อนใคร”
คำคมเกี่ยวกับความรัก ภาษาจีน
นอกจากประโยคบอกรักภาษาจีนหวานๆ แล้ว การใช้คำคมสุภาษิตจีนบอกรักกับแฟน ก็ช่วยสร้างความประทับใจได้ไม่น้อย
1.
情人眼里出西施。
qíngrén yǎn lǐ chū xīshī
(ฉิงเหริน เหยียนหลี่ ชู ซีชือ)
แปลว่า ในสายตาของคนรัก, เธอก็เปรียบเป็นไซซี
ความหมาย : ไซซีคือหนึ่งในสี่หญิงงามที่มีชื่อเสียงเรื่องความรักในสมัยจีนโบราณ สำนวนนี้เป็นสำนวนจีนเกี่ยวกับความรักที่โด่งดัง ในภาษาอังกฤษจะรู้จักในสำนวนว่า “ความรักทำให้คนตาบอด” หรือ “ความงามขึ้นอยู่กับสายตาของคนมอง”
2.
有情饮水饱，无情食饭饥。
yǒuqíng yǐnshuǐ bǎo, wúqíng shí fàn jī
(โหย่วฉิง หยิ่นซุ่ย เป่า, หวูฉิง สือ ฟ่าน จี)
แปลว่า เมื่อมีความรัก เพียงน้ำดื่มก็อิ่มได้ ปราศจากความรัก กินอาหารก็ยังหิว
ความหมาย ด้วยความเสน่หา คู่รักดื่มน้ำก็อิ่มท้อง แต่ไม่มีรัก แม้อาหารมากมายก็ไม่ทำให้รู้สึกอิ่ม
3.
爱屋及乌。
ài wū jí wū
(อ้าย วู จี๋ วู)
แปลว่า ถ้ารักบ้าน ก็ต้องรักอีกา(ที่อยู่บนหลังคาด้วย)
ความหมาย : สุภาษิตสั้นๆแต่ความหมายค่อนข้างยาว แต่สาระของมันก็เรียบง่าย ในภาษาจีนสำนวนนี้สื่อความหมายว่า เมื่อคุณตกหลุมรักใคร คุณต้องรักทั้งคุณงามความดีและข้อบกพร่องของเขา
4.
举案齐眉。
jǔ’ànqíméi
(จวี่ อั้น ฉี เหมย)
แปลว่า ยกถาดให้สูงเทียมคิ้ว
ความหมาย : การยกถาดให้สูงเมื่อต้องเสิร์ฟอาหารให้แขกเป็นวิธีการแสดงความเคารพในวัฒนธรรมจีนโบราณ สำนวนนี้มักนำมาใช้เปรียบเทียบกับความเคารพระหว่างสามีและภรรยา
5.
生活有爱幸福,为爱生活愚蠢。
shēnghuó yǒu ài xìngfú, wèi ài shēnghuó yúchǔn
(เซิงหัว โหย่ว อ้าย ซิ่งฝู, เว่ย อ้าย เซิงหัว ยวี๋ฉุ่น)
แปลว่า อยู่ด้วยความรักนั้นจะมีความสุข แต่การอยู่เพื่อความรักจะกลายเป็นความโง่เขลา
ความหมาย : ความหมายเรียบง่ายตรงตามตัวอักษร ความรักนั้นสำคัญแต่ไม่ใช่สิ่งที่สำคัญที่สุดในชีวิต
6.
一见钟情。
Yíjiàn zhōngqíng
(หยีเจี้ยน จงฉิง)
แปลว่า รักแรกพบ
ความหมาย : โดยทั่วไปสำนวนนี้จะใช้กับคน แต่สามารถใช้กับสิ่งของหรือกิจกรรมอื่นๆได้เช่นกัน
7.
没有人值得你为他流泪，值得让你这么做的人不会让你哭泣 。
méi yǒu rén zhí dé nǐ liú lèi, zhí dé ràng nǐ zhè me zuò de rén bùhuì ràng nǐ kū qì
(เหมย โหย่ว เหริน จื๋อ หนี่ หลิว เล่ย, จื๋อ เต๋อ ยร่าง หนี่ เจ้อ เมอะ จั้ว เตอ เหริน ปู้ฮุ่ย ยร่าง หนี่ คู ชี่)
แปลว่า ไม่มีใครมีค่าพอที่คุณจะเสียน้ำตาและคนที่มีค่าพอก็ต้องไม่ทำให้คุณร้องไห้
ความหมาย : สำนวนนี้มีความหมายชัดเจนในตัวเอง มักใช้ส่งให้กับเพื่อนที่ต้องก้าวผ่านความรักที่ไม่สมหวัง
8.
愿得一人心，白首不相离。
Yuàndé yīrénxīn, báishǒu bùxiānglí
(หยวนเต๋อ อีเหรินซิน, ไป๋โส่ว ปู้เซียงหลี)
แปลว่า โหยหาหัวใจที่ มิเคยพรากจากกัน
ความหมาย : ขอเพียงหัวใจใครสักคน ที่อยู่กันไปจนแก่เฒ่าได้
9.
执子之手，与子偕老。
Zhí zǐ zhī shǒu, yǔ zǐ xiélǎo
(จื๋อ จี่ จือ โส่ว, ยวี๋ จื่อ เสียเหล่า)
แปลว่า จับมือกันไว้และแก่เฒ่าไปด้วยกัน
ความหมาย : ความหมายเช่นเดียวกับสำนวนก่อนหน้าที่พูดถึงความรักที่ให้คำมั่นว่าจะรักกันไปจนนิจนิรันดร์
10.
萝卜青菜，各有所爱。
Luóbo qīngcài, gè yǒu suǒ ài
(หลัวปอ ฉิงไช่, เก้อ โหย่ว สั่ว อ้าย)
แปลว่า หัวไช้เท้าและผักใบเขียวต่างก็มีคนที่ชอบ
ความหมาย : เนื้อชั้นดีของคนคนหนึ่งอาจจะเป็นยาพิษของอีกคนก็ได้ รสนิยมแต่ละคนก็ต่างกันหรือลางเนื้อชอบลางยานั่นเอง
11.
爱不是占有，而是欣赏。
Ai bú shì zhànyǒu, ér shì xīnshǎng
(อ้าย ปู๋ ซื่อ จ้านโหย่ว, เอ๋อร์ ซื่อ ซินส่าง)
แปลว่า ความรักไม่ใช่การครอบครอง แต่เป็นความเพลิดเพลิน(กับสิ่งที่คุณมี)
12.
有缘千里来相会
yǒu yuán qiān lǐ lái xiāng huì.
(โหย่ว หยวน เชียน หลี่ เซียง ฮุ่ย)
แปลว่า โชคชะตาและพรหมลิขิตนำพาให้เรามาพบกันแม้จะห่างกันไกลแสนไกล
ความหมาย : 有缘 เป็นคำที่เกี่ยวกับโชคชะตาและการกระทำ สำนวนนี้เป็นประโยคโรแมนติกที่ใช้เขียนในโปสการ์ดหรือถ้อยคำที่ใช้อธิบายความหมายของความรัก
13.
在天愿作比翼鸟，在地愿为连理枝。
Zài tiān yuàn zuò bǐyìniǎo, zài dì yuàn wéi liánlǐzhī
(จ้าย เทียน เยวี่ยน จั้ว ปี่อี้เหนี่ยว, จ้าย ตี้ เยวี่ยน เหวย เหลียนหลี่จือ)
แปลว่า — นกที่บินบนท้องฟ้ารวมกันเป็นหนึ่งเดียว กิ่งก้านสาขาบนผืนแผ่นดินก็รวมกันเป็นหนึ่งเดียว
ความหมาย : เป็นคำอวยพรที่มักใช้ในงานมงคลสมรส “บนท้องฟ้าขอสองเราเป็นปี่อี้ บนพื้นปฐพีขอสองเราเคียงคู่ดั่งพฤกษา”
14.
有情人终成眷属。
Yǒuqínɡrén zhōnɡ chénɡ juànshǔ
(โหย่วฉิงเหริน จง เฉิง จ้วนสู่)
แปลว่า คนที่มีรักขอให้กลายเป็นคู่ครองกันในที่สุด
ความหมาย : ความรักจะหาหนทางของมันเอง ขอให้มีรักแทัได้ครองคู่กันตลอดไป
15.
落花有意，流水无情。
Luò huā yǒu yì，liúshuǐ wú qínɡ.
(ลั่ว ฮวา โหย่ว ยี่, หลิวสุ่ย หวู ฉิง)
แปลว่า ดอกไม้ที่ร่วงหล่นเป็นความตั้งใจ แต่น้ำที่ไหลมานั้นไซร้ไร้ความปราณี
ความหมาย : เป็นสำนวนที่หมายถึงรักเขาเพียงข้างเดียว แม้จะทำทุกอย่างให้แล้วแต่เขายังไม่เคยเหลียวแลหรือไม่เห็นคุณค่า
นอกจากคำคมภาษาจีนเกี่ยวกับความรักแล้ว การรู้วิธีเรียกแฟนว่าที่รักภาษาจีน หรือตั้งชื่อเล่นภาษาจีนน่ารักๆ ให้ก็ทำให้พวกเขารู้สึกเป็นคนพิเศษสำหรับคุณ
สุภาษิตจีนเกี่ยวกับความสำเร็จ
1.
机不可失，时不再来。
Jī bùkě shī, shí búzài lái
(จี ปู้เข่อ ซือ, สือ ปู่จ้าย ไหล)
แปลว่า อย่าพลาดโอกาส เวลาไม่ไหลย้อนกลับ
ความหมาย : โอกาสอาจจะมาเคาะประตูเรียกเราแค่เพียงครั้งเดียว
2.
冰冻三尺，非一日之寒。
Bīngdòng sān chǐ, fēi yīrì zhī hán
(ปิงต้ง ซาน ฉื่อ, เฟย อียรื่อ จือ หัน)
แปลว่า แม้ในวันที่อากาศหนาวเย็น อาจจะใช้เวลามากกว่าหนึ่งวันกว่าจะทำให้น้ำในแม่น้ำกลายเป็นนำ้แข็งลึกหนึ่งเมตรได้
ความหมาย : กรุงโรมไม่ได้ถูกสร้างภายในวันเดียว หากเรามุ่งมั่นทำงานอย่างไม่หยุดยั้ง สักวันเราก็จะไปถึงเป้าหมาย
3.
人心齐，泰山移。
Rénxīn qí, Tàishān yí
(เหรินซิน ฉี, ไท่ซาน อี๋)
แปลว่า หากทำงานด้วยหัวใจเป็นหนึ่ง แม้ภูเขาลูกใหญ่ก็สามารถผลักให้เคลื่อนไปได้
ความหมาย สามัคคีคือพลัง
4.
失败是成功之母。
Shībài shì chénggōng zhī mǔ
(ซือไป่ ซื่อ เฉิงกง จือ หมู่)
แปลว่า ความล้มเหลวคือบิดาของความสำเร็จ
ความหมาย : ก่อนที่จะประสบความสำเร็จ มักจะเจอกับความล้มเหลวมานับครั้งไม่ถ้วน
5.
万事开头难。
Wànshì kāitóu nán
(ว่านซื่อ ไคโถว หนาน)
แปลว่า ทุกสิ่งมักจะยากตอนเริ่มต้นเสมอ
6.
只要功夫深，铁杵磨成针。
Zhǐyào gōngfū shēn, tiěchǔ móchéng zhēn
(จือเย่า กงฟู เซิน, เถียฉู่ หมอเฉิง เจิน)
แปลว่า ฝนทั่งให้เป็นเข็ม
ความหมาย : ต้องพยายามอย่างหนักถึงจะบดรีดแท่งเหล็กให้กลายเป็นเข็มได้ สุภาษิตนี้สนับสนุนให้คนใช้ความพากเพียรพยายามเพื่อที่จะประสบความสำเร็จ
7.
一日之计在于晨。
Yīrì zhī jì zàiyú chén
(อียรื่อ จือ จี้ ไจ้ยวี๋ เฉิน)
แปลว่า การวางแผนแต่ละวันจะเสร็จสิ้นตอนรุ่งสาง และจะเริ่มต้นในตอนเช้า
ความหมาย : ให้วางแผนแต่เนิ่นๆ หรือตื่นแต่เช้าเพราะจะส่งผลกับงานทั้งวันนั้น
8.
水滴石穿，绳锯木断。
Shuǐ dī shí chuān, shéng jù mù duàn
(สุ่ย ตี สือ ชวาน, เสิง จวี้ มู่ ต้วน)
แปลว่า — น้ำหยดลงหินทุกวันหินยังกร่อน, เชือกก็สามารถกลายเป็นเลื่อยตัดต้นไม้ได้
ความหมาย : ความอดทนและความพากเพียรทำให้สามารถฟันฝ่าอุปสรรคใดๆไปก็ได้ ไม่สำคัญว่าจะสิ่งนั้นยากเพียงใด เหมือนกับสุภาษิตของโอวิดที่ว่า หยดน้ำบนลงหิน หินที่กร่อนไม่ใช่ด้วยพละกำลัง แต่ด้วยความพยายาม
9.
不能一口吃成胖子。
Bùnéng yīkǒu chī chéng pàngzi
(ปู้เหนิง อีโข่ว ชือ เฉิง พ่างจือ)
แปลว่า คุณไม่สามารถอ้วนได้ด้วยอาหารแค่คำเดียว
ความหมาย : ความสำเร็จไม่ได้เกิดขึ้นได้แค่ชั่วพริบตา อย่ายอมแพ้อะไรง่ายๆ
10.
吃得苦中苦，方为人上人。
Chī dé kǔzhōngkǔ, fāng wéi rénshàngrén
(ชือ เต๋อ ขู่จงขู่, ฟาง เว่ย เหรินซ่างเหริน)
แปลว่า การอดทนต่อความเจ็บปวดเป็นวิธีของคนที่ประสบความสำเร็จได้
ความหมาย : ต้องเจอกับความยากลำบากก่อน จึงจะสุขสบายในภายหลัง
11.
哀兵必胜。
Āibīng bì shèng
(อายปิง ปี้ เซิ่ง)
แปลว่า — กองทัพที่ถูกบีบบังคับให้ต้องลุกขึ้นสู้ ย่อมได้รับชัยชนะ
ความหมาย : คนที่ไม่มีทางสู้ สุดท้ายก็ต้องสู้เพื่อเอาตัวรอด เปรียบเสมือนกับ “หมาจนตรอก”
12.
星星之火，可以燎原。
Xīngxīng zhī huǒ, kěyǐ liáoyuán
(ซิงซิง จือ หั่ว, เขอหยี่ เหลียวหยวน)
แปลว่า ประกายไฟแค่จุดเดียวก็สามารถจุดไฟเผาทุ่งหญ้าได้
ความหมาย : ประกายไฟเพียงจุดเดียวก็ทำให้เกิดเปลวเพลิงขนาดใหญ่ได้ เปรียบเสมือนสาเหตุบางอย่างที่ไม่สำคัญก็อาจจะนำมาซึ่งผลลัพธ์มหาศาล หรือการกระทำแม้เพียงเล็กน้อยก็ส่งผลมากมายตามมา
13.
守得云开见月明。
Shǒu dé yún kāi jiàn yuèmíng
(โส่ว เต๋อ หยุน ไค เจี้ยน เยว่หมิง)
แปลว่า รอจนกว่าท้องฟ้าเปิดก็จะมองเห็นดวงจันทร์
ความหมาย : “เมฆทุกก้อนล้วนมีเส้นสีทองเรืองแสงอยู่เบื้องหลัง” หรือ ทุกอุปสรรคและปัญหามักมีทางออกเสมอ วันหนึ่งความยากลำบากนั้นก็จะผ่านพ้นไป
14.
老骥伏枥，志在千里。
Lǎojì fúlì, zhì zài qiānlǐ
(เหล่าจี้ ฝูลี่ จื้อ ไจ้ เฉียนหลี่)
แปลว่า ม้าแก่แต่เพียงกาย แต่ใจยังหมายถึงพันลี้
ความหมาย : เปรียบคนเราเหมือนม้าศึกถึงแม้จะแก่อยู่แต่ในคอก ก็ยังอยากจะออกไปวิ่งไปพันลี้ สำนวนนี้จึงหมายถึงคนเราไม่มีคำว่าแก่จนเกินไปที่จะไล่ตามความฝัน หรือคนที่ยังมีความทะเยอทะยานอยู่แม้ตัวเองจะอายุมากแล้วก็ตาม
15.
风无常顺，兵无常胜。
Fēng wú chángshùn, bīng wú chángshèng
(เฟิง หวู ฉางซุ่น, ปิง หวู ฉางเซิ่ง)
แปลว่า เรือไม่ได้แล่นไปพร้อมสายลมเสมอไปฉันใด กองทัพก็ไม่ชนะเสมอไปฉันนั้น
ความหมาย : สุภาษิตกระตุ้นให้เราต้องเตรียมพร้อมอย่างเต็มที่สำหรับความยากลำบากและความพ่ายแพ้ เป็นไปไม่ได้ที่เรือจะแล่นไปอย่างราบรื่นตลอดเวลา
จะเห็นว่าคำคมภาษาจีนจะต่างกับคำคมภาษาอังกฤษที่มักจะเป็นการกล่าวถึงความรู้สึกตรงๆ หรือใช้การเล่นคำภาษาอังกฤษ เพราะคำคมภาษาจีนมักจะเป็นคำกล่าวเปรียบเปรยที่เกี่ยวข้องกับศีลธรรม คุณธรรม ซึ่งคล้ายเคียงกับคำคมภาษาญี่ปุ่นที่มักจะเป็นคำคมในลักษณะเดียวกัน โดยมักใช้คำเปรียบเทียบกับลักษณะหรือปรากฏการณ์ทางธรรมชาติได้อย่างโดดเด่น