วันภาษาจีน วันทั้ง 7 วันในสัปดาห์ภาษาจีน และวิธีอ่าน

สัปดาห์ภาษาจีนคือ

星期
(xīngqī)

ในคอร์สเรียนภาษาจีนพื้นฐานนอกจากจะได้เรียนตัวเลขภาษาจีน และการกล่าวทักทายภาษาจีนง่ายๆ แล้ว ต่อมาก็จะเป็นเรื่องการบอกวันเวลาภาษาจีน วันในสัปดาห์ในภาษาจีนที่คนจีนใช้มีถึง 3 รูปแบบ และที่สำคัญคือคนจีนใช้มันทั้ง 3 รูปแบบเลย แต่พวกเขาจะเลือกใช้ในสถานการณ์ที่ต่างกันไป

รูปแบบวันในสัปดาห์ภาษาจีน

ต่อจากนี้เราจะมาเรียนรูปแบบการเรียกวันในสัปดาห์ภาษาจีน และทำความเข้าใจว่าทำไมคนจีนถึงมีวิธีเรียกวันในสัปดาห์ถึง 3 แบบ มีที่มาอย่างไร และคุณควรใช้แบบไหนดี

รูปแบบที่ 1. 星期 (xīngqī) – รูปแบบมาตรฐาน

รูปแบบแบบมาตรฐานของคำว่า ”สัปดาห์” ในภาษาจีน คือ 星期 (xīngqī)

星期 (xīngqī) แต่เดิมนั้นหมายถึง “ระบบดวงดาว” ที่อ้างอิงถึงวัฏจักรของดาวเคราะห์ทั้งเจ็ดวันในสมัยโบราณ ต่อมาถูกนำกลับมาใช้ในภาษาจีนสมัยใหม่มีความหมายว่า “สัปดาห์”

星期 (xīngqī) เป็นคำศัพท์แบบที่นิยมใช้กันมากที่สุดอย่างเป็นทางการในประเทศจีน เมื่อเทียบกับทั้งสามรูปแบบ และโดยปกติจะใช้รูปแบบนี้สอนเป็นรูปแบบแรกสำหรับชาวต่างชาติที่เรียนภาษาจีน

ตัวอย่าง

• 今天星期一。
  Jīntiān xīngqīyī.
  วันนี้คือวันจันทร์
• 明天星期六。
  Míngtiān xīngqīliù.
  พรุ่งนี้เป็นวันเสาร์
• 星期三上午我很忙。
  Xīngqīsān shàngwǔ wǒ hěn máng.
  วันพุธตอนเข้าผมยุ่งมาก
• 我星期二晚上要工作。
  Wǒ xīngqī’èr wǎnshàng yào gōngzuò.
  ฉันจำเป็นต้องอยู่ทำงานวันอังคารเย็น
• 星期天下午你有空吗?
  Xīngqītiān xiàwǔ nǐ yǒu kòng ma?
  วันอาทิตย์ตอนบ่ายๆ คุณว่างหรือเปล่า

รูปแบบที่ 2. 周 (zhōu) – คำศัพท์รูปแบบทางการ

อีกวิธีพูดเกี่ยวกับ ”สัปดาห์” ในภาษาจีนที่ฟังดูเป็นทางการมากขึ้นอีกเล็กน้อย คือ 周 (zhōu)

周 (zhōu) ได้รับอิทธิพลมาจากคำว่า 週 (shu) ในภาษาญี่ปุ่น ซึ่งเป็นอักษรคันจิที่มีความหมายว่า “วัฏจักร” เมื่อช่วงต้นปีศตวรรษที่ 20 (ราวปี 1901-1903) และผสมกลมกลืนเข้ากับภาษาจีนได้อย่างสมบูรณ์แบบจนกระทั่งไม่มีใครสังเกตว่ารากศัพท์ของคำๆนี้มาจากภาษาญี่ปุ่นเลย

คนจีนที่มีการศึกษาในประเทศจีนนิยมเรียก ”สัปดาห์” ว่า 周 (zhōu) โดยเฉพาะในสถานการณ์ที่ค่อนข้างเป็นทางการ และคำว่า 周 (zhōu) นั้นมีเพียงพยางค์เดียว ทำให้ฟังดูกระชับและดูหรูหราหรือดูมีอะไรมากกว่าคำว่า 星期 (xīngqī) ด้วย

ตัวอย่าง

• 今天周五
  Jīntiān zhōuwǔ
  วันนี้เป็นวันศุกร์
• 你周日有课吗？
  Nǐ zhōurì yǒu kè ma?
  คุณมีเรียนอะไรวันอาทิตย์มั้ย
• 我们周四晚上见吧！
  Wǒmen zhōusì wǎnshàng jiàn ba!
  คืนวันพฤหัสนี้ เรามาเจอกันเถอะ
• 周一和周二我不上班。
  zhōuyī hé zhōu’èr wǒ bú shàngbān
  ผมไม่ได้ทำงานวันจันทร์และวันอังคาร

รูปแบบที่ 3. 礼拜 (lǐbài) – ภาษาพูด

สุดท้ายแต่ไม่ท้ายสุด ภาษาพูดที่ใช้กันทั่วไปในภาษาจีนสำหรับคำว่า ”สัปดาห์” เราจะเรียกว่า 礼拜 (lǐbài)

ประวัติความเป็นมาของคำว่า 礼拜 (lǐbài) มีมาตั้งแต่สมัยศตวรรรษที่ 16 ตั้งแต่เหล่ามิชชันนารีและพ่อค้าชาวตะวันตกเริ่มแห่แหนเข้ามาในประเทศจีน แรกเริ่มคำว่า 礼拜 (lǐbài) หมายถึง “พิธีกรรมทางศาสนา” ของชาวคริสต์หรือชาวอิสลามที่ทำกันเป็นกิจวัตร ต่อมาถูกนำมาใช้สื่อความหมายว่า “รอบ 7 วัน” เพราะชาวจีนในสมัยนั้นสังเกตเห็นว่าพิธีกรรมจะมีขึ้นทุกๆเจ็ดวัน โดยก่อนหน้านี้ประเทศจีนเคยใช้ระบบ ”รอบ​ 10 วัน” ที่เรียกว่า 旬 (xún) มาก่อนที่จะเปลี่ยนไปใช้แบบ “รอบ 7 วัน” ตามแบบชาวตะวันตก

เนื่องจากลัทธิจักรวรรดินิยมและเหตุผลทางศาสนา ทำให้คำว่า 礼拜 (lǐbài) ที่หมายถึง ”สัปดาห์” ไม่ได้ถูกนำมาใช้อย่างเป็นทางการในประเทศจีน และอาจจะไม่ถูกกล่าวถึงในตำราเรียนภาษาจีนเบื้องต้นเลยด้วยซ้ำ แต่น่าแปลกที่คำว่า 礼拜 (lǐbài) กลับถูกใช้กันทั่วไปอย่างแพร่หลายในประเทศจีนเอง จริงๆแล้วมันอาจจะเป็นคำที่คุณจะได้ยินบ่อยที่สุดในบทสนทนาในชีวิตประจำวันเลยก็ได้

ตัวอย่าง

• 昨天礼拜三。
  Zuótiān Lǐbàisān.
  เมื่อวานนี้คือวันพุธ.
• 礼拜一我去北京。
  lǐbàiyī wǒ qù Běijīng.
  ฉันจะไปปักกิ่งวันจันทร์นี้.
• 礼拜天晚上我看了一部电影。
  Lǐbàitiān wǎnshàng wǒ kàn le yí bù diànyǐng.
  วันอาทิตย์รอบดึกผมไปดูหนังมา.
• 礼拜六见！
  Lǐbàiliù jiàn!
  เจอกันวันเสาร์นะ!

วันทั้ง 7 วัน ภาษาจีน

เราได้ดูความแตกต่างของวิธีเรียกวันในภาษาจีนแต่ละแบบกันแล้ว จากนี้มาดูความแตกต่างวิธีเขียนและวิธีอ่านวันภาษาจีนทีละวันกัน เราจะสังเกตเห็นได้ว่าการสร้างคำสำหรับวันในภาษาจีนนั้นประกอบด้วยคำระบุวันและลำดับที่เท่านั้น ไม่เหมือนการสร้างคำสำหรับวันภาษาญี่ปุ่น ที่แม้จะเป็นภาษาที่ได้รับอิทธิพลจากภาษาจีนเป็นส่วนมาก แต่การสร้างคำจะคล้ายกับวันภาษาอังกฤษและภาษาไทย เช่น วันจันทร์ มาจาก “จันทร์” (พระจันทร์) ภาษาอังกฤษคือ Monday มาจาก Moon ซึ่งแปลว่า พระจันทร์เช่นเดียวกัน

วันจันทร์ภาษาจีน

รูปแบบมาตรฐาน 星期一 (xīngqīyī) ซิงชีอี

รูปแบบทางการ 周一 (zhōu’èr) โจวอี

ภาษาพูด 礼拜一 (lǐbàiyī) หลี่ไป้อี

วันอังคารภาษาจีน

รูปแบบมาตรฐาน 星期二 (xīngqī’èr) ซิงชีเอ้อร์

รูปแบบทางการ 周二 (zhōu’èr) โจวเอ้อร์

ภาษาพูด 礼拜二 (lǐbài’èr) หลี่ไป้เอ้อร์

วันพุธภาษาจีน

รูปแบบมาตรฐาน 星期三 (xīngqīsān) ซิงชีซาน

รูปแบบทางการ 周三 (zhōusān) โจวซาน

ภาษาพูด 礼拜三 (lǐbàisān) หลี่ไป้ซาน

วันพฤหัสบดีภาษาจีน

รูปแบบมาตรฐาน 星期四 (xīngqīsì) ซิงชีซื่อ

รูปแบบทางการ 周四 (zhōusì) โจวซื่อ

ภาษาพูด 礼拜四 (lǐbàisì) หลี่ไป้ซื่อ

วันศุกร์ภาษาจีน

รูปแบบมาตรฐาน 星期五 (xīngqīwǔ) ซิงชีหวู่

รูปแบบทางการ 周五 (zhōuwǔ) โจวหวู่

ภาษาพูด 礼拜五 (lǐbàiwǔ) หลี่ไป้หวู่

วันเสาร์ภาษาจีน

รูปแบบมาตรฐาน 星期六 (xīngqīliù) ซิงชีลิ่ว

รูปแบบทางการ 周六 (zhōuliù) โจวลิ่ว

ภาษาพูด 礼拜六 (lǐbàiliù) หลี่ไป้ลิ่ว

วันอาทิตย์ภาษาจีน

รูปแบบมาตรฐาน 星期日 (xīngqīrì) ซิงชี-ยรื่อ หรือรูปแบบที่เป็นกันเองมากกว่า 星期天 (xīngqītiān) ซิงชีเทียน

รูปแบบทางการ 周日 (zhōurì) โจว-ยรื่อ

ภาษาพูด 礼拜日 (lǐbàirì) หลี่ไป้ยรื่อ หรือรูปแบบที่เป็นกันเองมากกว่า 礼拜天 (lǐbàitiān) หลี่ไป้เทียน

สัปดาห์นี้, สัปดาห์ที่แล้ว, สัปดาห์หน้า ภาษาจีน

อย่างที่ได้กล่าวไปแล้วก่อนหน้านี้ว่า ถ้าเราต้องการพูดถึงวันใดวันหนึ่งในสัปดาห์ใดสัปดาห์หนึ่งอย่างเฉพาะเจาะจง เราจำเป็นจะต้องใส่คำว่า “นี้”, ”ที่แล้ว” หรือ ”ถัดไป” กำกับลงไปในประโยคเพื่อให้เกิดความชัดเจน

ในภาษาจีน เราจะวางคำว่า 这 (zhè), 上 (shàng) หรือ 下 (xià) ไว้หน้าคำว่า ”สัปดาห์” เพื่อระบุว่าวันที่เราต้องการพูดเป็นวันในสัปดาห์นี้, สัปดาห์ที่แล้วหรือสัปดาห์หน้า

ตัวอย่าง

• 这星期六你做什么？
  Zhè xīngqīliù nǐ zuò shénme?
  เสาร์นี้คุณจะทำอะไรบ้าง
• 上星期天你去了哪儿？
  Shàng xīngqītiān nǐ qù le nǎr?
  วันอาทิตย์ที่แล้วคุณไปไหนมา
• 下星期二我去巴黎。
  Xià xīngqī’èr wǒ qù bālí.
  ฉันจะไปปารีสวันอังคารหน้า
• 这周三我要出差。
  Zhè zhōusān wǒ yào chūchāi.
  ผมจะเดินทางไปทำงานวันพุธที่จะถึงนี้
  I’ll go on a business trip this Thursday.
• 上周一我见了我哥哥。
  Shàng zhōuyī wǒ jiàn le wǒ gēge.
  ฉันได้พบกับพี่ชายของฉันเมื่อวันจันทร์ที่แล้ว
• 下周四我不在办公室。
  Xià zhōusì wǒ bú zài bàngōngshì.
  วันพฤหัสหน้า ผมไม่ได้เข้าไปที่สำนักงานนะ
• 这礼拜五你有没有空？
  Zhè lǐbàiwǔ nǐ yǒu méiyǒu kòng?
  วันศุกร์นี้คุณว่างหรือเปล่า
• 上礼拜三我休假了。
  Shàng lǐbàisān wǒ xiūjià le.
  ฉันลาพักร้อนไปเมื่อวันพุธที่แล้ว
• 下礼拜天是我的生日。
  Xià lǐbàitiān shì wǒ de shēngrì.
  วันอาทิตย์หน้านี้เป็นวันเกิดของฉัน

วิธีถามถึงวันในสัปดาห์เป็นภาษาจีน

มาถึงตรงนี้ เราก็ได้เรียนรู้ชื่อเรียกวันต่างๆในสัปดาห์ครบทั้งหมดแล้ว คุณอาจจะสงสัยว่าการตั้งคำถามเกี่ยวกับวันในสัปดาห์เป็นภาษาจีนนั้นต้องทำอย่างไรด้วย

ในภาษาอังกฤษ เราจะต้องจัดเรียงประโยคใหม่เพื่อสร้างเป็นประโยคคำถาม แต่สำหรับภาษาจีนนั้นง่ายกว่ามาก สิ่งที่ต้องทำก็เพียงแค่ ใส่คำว่า 几 (jǐ) (แปลว่า ”กี่”) แทนลงไปในตัวเลขที่ระบุวันในประโยคบอกเล่าได้เลย โดยคำว่า 几 (jǐ)นั้น สามารถใช้กับคำเรียกชื่อวันต่างๆในสัปดาห์ได้ทั้งสามรูปแบบ

ตัวอย่าง

• 今天星期几？
  Jīntiān xīngqī jǐ?
  วันนี้คือวันอะไร?
  
  今天星期二。
  Jīntiān xīngqī’èr.
  วันนี้เป็นวันอังคาร
  
  
• 明天周几？
  Míngtiān zhōu jǐ?
  พรุ่งนี้คือวันอะไร?
  
  明天周五。
  Míngtiān zhōuwǔ.
  พรุ่งนี้เป็นวันศุกร์
  
  
• 七月三号是礼拜几？
  Qī yuè sì hào shì lǐbài jǐ?
  วันที่ 3 กรกฎาคมเป็นวันอะไร
  
  七月三号是礼拜六。
  Qī yuè sān hào shì lǐbàiliù.
  วันที่ 3 กรกฎาคมเป็นวันเสาร์

เราควรใช้คำไหนดี 星期 (xīngqī), 周(zhōu) หรือ 礼拜 (lǐbài)

ไม่ว่าจะเป็นคำว่า 星期 (xīngqī), 周 (zhōu) หรือ 礼拜 (lǐbài) ล้วนแล้วแต่หมายถึง “สัปดาห์” และถูกใช้กันอย่างแพร่หลายโดยเจ้าของภาษาโดยไม่มีความแตกต่างระหว่างทั้งสามคำ จะต่างกันก็เพียงแต่ที่มาของคำและถูกใช้ต่างกันไปตามความพอใจของคนแต่ละกลุ่มเท่านั้น

星期 (xīngqī) ที่แปลว่า “สัปดาห์” เป็นคำศัพท์รูปแบบมาตรฐานที่เรามักได้เรียนกันจากครูภาษาจีน ไม่ว่าจะเป็นครูคนจีนหรือครูสอนภาษาจีนคนไทย เพราะคำนี้เป็นคำที่มักปรากฏในหนังสือเรียน ส่วนคำว่า 周 (zhōu) จะฟังดูดีมีการศึกษาขึ้นมาอีกหน่อย นิยมใช้กันในสังคมเมือง (คุณจะได้ยินคำนี้ในสื่อต่างๆ การรายงานข่าวหรือการพูดคุยในที่ทำงาน) และสุดท้ายคำว่า 礼拜 (lǐbài) เป็นภาษาพูดและยังเป็นคำที่ใช้กันในบทสนทนาภาษาจีนที่ไม่เป็นทางการ โดยเฉพาะทางแถบจีนตอนใต้และไต้หวันที่นิยมใช้ภาษาจีนตัวเต็ม และมีภาษาถิ่นมากมาย เช่น ภาษาจีนกวางตุ้ง, ภาษาจีนฮกเกี้ยน หรือภาษาจีนเซี่ยงไฮ้ที่คำว่า 礼拜 (lǐbài) มีหมายถึง “สัปดาห์” อย่างเดียวเท่านั้น

อย่างไรก็ตาม หากคุณอยู่ในประเทศจีนแผ่นดินใหญ่ คุณอาจจะต้องหลีกเลี่ยงในการใช้คำว่า 礼拜 (lǐbài) ในงานเขียน เพราะสุดท้ายแล้วคำๆนี้ยังไม่ได้ถูกสนับสนุนให้ใช้กันอย่างเป็นทางการ เนื่องจากเป็นคำที่มีต้นกำเนิดมาจากวัฒนธรรมตะวันตก จะมีเพียงแค่คำว่า 星期 (xīngqī) และ 周 (zhōu) ที่จะถูกยอมรับให้ใช้ในงานเขียนร้อยทั่วไป, คำประกาศอย่างเป็นทางการ และสถานการณ์อื่นๆที่จำเป็น เหล่านี้จะต้องใช้คำศัพท์รูปแบบมาตรฐานหรือภาษากลางเท่านั้น

ในทางกลับกัน สำหรับในไต้หวันนั้นมีความเข้มงวดน้อยกว่ามากในการกำหนดมาตรฐานให้กับคำว่า 星期 (xīngqī) ดังนั้นเราจึงใช้คำว่า 礼拜 (lǐbài) ทั้งในการพูดและในงานเขียนในประเทศไต้หวันบ่อยๆ (กรณีตัวอย่าง : เมื่อครั้งหนังสือเรื่อง Harry Potter “แฮร์รี่พอตเตอร์” ถูกแปลเป็นภาษาจีนในจีนแผ่นดินใหญ่จะใช้เพียงคำว่า 星期 xīngqī เท่านั้น แต่ในฉบับที่พิมพ์ในไต้หวันนั้นสามารถใช้ได้ทั้งสองคำ)